Nadrzędnym zadaniem pedagoga szkolnego jest udzielanie pomocy uczniom znajdującym się w trudnej sytuacji szkolnej, rodzinnej, dbanie o właściwy rozwój dzieci i w tym celu podejmowanie działań wychowawczych, opiekuńczych, profilaktycznych i zaradczych.
Główne zakresy zadań pedagoga szkolnego:
1. Zadania ogólnowychowawcze: (kontrola obowiązku szkolnego uczniów, współpraca z nauczycielami, rodzicami, uczniami, innymi instytucjami wspierającymi wychowanie dzieci, poznanie środowiska szkolnego i rodzinnego uczniów, organizowanie różnych form pomocy psychologiczno – pedagogicznej)
2. Profilaktyka wychowawcza: (diagnoza zagrożeń hamujących prawidłowy rozwój dzieci, podejmowania działań zaradczych, realizacja wybranych programów profilaktycznych, organizowanie imprez dotyczących profilaktyki uzależnień, agresji, innych zagadnień wychowawczych)
3. Indywidualna opieka pedagogiczna: (pomoc uczniom w rozwiązywaniu konfliktów rówieśniczych (mediacje),pomoc w trudnościach szkolnych – rozpoznawanie przyczyn niepowodzeń szkolnych, w razie konieczności kierowanie uczniów na badania specjalistyczne do poradni psychologiczno – pedagogicznej w celu profesjonalnej diagnozy, przeciwdziałanie różnym formą zachowań dysfunkcyjnych uczniów, obserwacje, konsultacje ze specjalistami w szczególnie trudnych przypadkach psycholog, terapeuta, neurolog, psychiatra)
4. Pomoc materialna (współpraca z ośrodkami pomocy społecznej, dyrekcją, nauczycielami w celu udzielania pomocy uczniom, rodzicom, znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej ( dożywianie w szkole, wyprawka, pomoc uczniom w zaopatrzenie w przybory szkolne, pomoc świąteczna, wypoczynek letni), wnioskowanie o kierowanie spraw uczniów z rodzin zaniedbanych środowiskowo do instytucji wspierających rodzinę)
5. Orientacja zawodowa (m.in. pomoc uczniom w wyborze przyszłej szkoły, kierunku dalszego kształcenia i zawodu, gromadzenie materiałów z zakresu poradnictwa zawodowego, udostępnianie materiałów osobom zainteresowanym, współpraca z instytucjami zajmującymi się poradnictwem zawodowym).
Uczniowie mogą zgłaszać się do pedagoga, gdy:
nie radzą sobie z programem nauczania, chcą pomocy i rady z tym związanej
ktoś narusza ich prawa
ktoś stosuje wobec nich przemoc
potrzebują pomocy i rady
porozmawiać z kimś życzliwym
nie mają komu powierzyć swoich sekretów
chcą poradzić się wybierając przyszłą szkołę
Rodzice uczniów mogą oczekiwać: pomocy w rozwiązaniu sytuacji problemowej dotyczącej ich dziecka:
niepowodzeń szkolnych dziecka – możliwość rozpoznania przyczyn trudności w nauce poprzez kontakt z poradnią psychologiczno – pedagogiczną diagnozującą przyczyny niepowodzeń szkolnych, deficyty rozwojowe dzieci
problemy z zachowaniem dziecka (zmiany zachowania dziecka, kłopoty z rówieśnikami)
uzyskania informacji o dalszej ścieżce edukacyjno – zawodowej dla swojego dziecka
Nauczyciele mogą oczekiwać:
pomocy w zdiagnozowaniu przyczyn trudności w nauce i niepowodzeń szkolnych uczniów
analizy opinii o uczniach z poradni psychologiczno – pedagogicznej
współpracy w zakresie diagnozowania środowiska rodzinnego ucznia, rozpoznawania potencjalnych możliwości, bądź ograniczeń dziecka
wspierania w podejmowaniu działań wychowawczych i profilaktycznych (m.in. organizowania zajęć, imprez profilaktycznych, zajęć wychowawczych z uczniami, współrealizowania wybranych programów profilaktycznych, zajęć dotyczących wyboru przyszłej szkoły)
wsparcia w rozwiązywaniu problemów wychowawczych dotyczących uczniów (np. indywidualnych rozmów z uczniem, rodzicami/opiekunami uczniów sprawiającymi różnego rodzaju problemy wychowawcze, rozmów z agresorami i ofiarami przemocy, uczniami wagarującymi, nieprzystosowanymi społecznie)